Wat is de bedenktijd bij een vaststellingsovereenkomst?

De bedenktermijn na het tekenen van je vaststellingsovereenkomst is wettelijk vastgelegd in het herroepingsrecht en is 14 dagen. Tijdens deze periode kan je als werknemer zonder opgaaf van reden terugkomen op je beslissing om de vaststellingsovereenkomst (VSO) te ondertekenen. Wanneer deze bedenktermijn niet is opgenomen in je VSO dan geldt er een langere wettelijke bedenktermijn, namelijk 21 dagen.

Er is in de wet een wettelijke bedenktermijn vastgelegd na het ondertekenen van een vaststellingsovereenkomst, omdat je als werknemer de tijd moet krijgen om terug te komen op deze belangrijke beslissing.

Wij merken in onze rechtspraktijk vaak dat werknemers overhaast hun VSO tekenen, of nog vervelender: ze worden onder druk gezet door hun werkgever om te tekenen. In dit soort gevallen is er nog voldoende tijd om rustig na te denken over de voorwaarden van je VSO en heb je de mogelijkheid om er op terug te komen.

Nu we weten dat je twee weken de tijd hebt na het tekenen van een VSO, is het natuurlijk wel belangrijk om ook te weten wanneer de klok dan precies begint te tikken. En dit is anders dan veel mensen denken.

Het is namelijk niet per se het moment van ondertekenen. De bedenktijd start wanneer de vaststellingsovereenkomst "tot stand is gekomen". Vaak is dit het moment van ondertekenen zelf, maar uit eerdere rechtszaken blijkt ook dat het soms al voldoende is om een eerdere, schriftelijke overeenkomst te hebben over de belangrijkste punten van het ontslag. 

Dit kan bijvoorbeeld een e-mail zijn vanuit jouw werkgever met de belangrijkste punten die tot stand zouden komen in een vaststellingsovereenkomst, waarop jij per mail al akkoord hebt gegeven (zie uitspraak rechter 2021).

De Rechtbank Rotterdam oordeelde in die zaak dat de bedenktijd begon op het moment dat de gemachtigde van de werknemer schriftelijk akkoord ging met de voorwaarden en niet pas bij de latere ondertekening

Het is goed om te weten dat er ook uitzonderingen zijn op de bedenktijd na het ondertekenen of akkoord gaan met de voorwaarden van een vaststellingsovereenkomst. Hier een kort overzicht met de belangrijkste uitzonderingen:

1. Je hebt zelf ontslag genomen. In dit geval bestaat er geen bedenktijd.
2. Je kunt de bedenktijd niet meerdere keren achter elkaar gebruiken. Dat wilt zeggen: heb je een vaststellingsovereenkomst ontvangen en je gaat akkoord. Dan heb je 14 dagen de tijd om hierop terug te komen. Is er daarna weer een voorstel waarmee je akkoord ging? Dan kun je niet opnieuw gebruikmaken van je bedenktijd. Hier zit een wettelijke afkoelperiode tussen van 6 maanden.
3. Er is een uitzondering voor statutaire bestuurders. Voor deze groep geldt geen wettelijke bedenktijd.

Tijdens de bedenktijd vaststellingsovereenkomst heb je het recht als werknemer om de vaststellingsovereenkomst terug te komen en deze te ontbinden. Dit doe je door een schriftelijke verklaring aan je werkgever te sturen.

Het is belangrijk om te benoemen dat je hier geen reden voor hoeft op te schrijven. Simpelweg aangeven dat je de vaststellingsovereenkomst wilt ontbinden is voldoende. Geef hierbij ook altijd aan dat je gebruikmaakt van de bedenktijd. 

De herroeping moet wel binnen de gestelde termijn plaatsvinden. Na afloop van de 14 (of 21) dagen is de overeenkomst definitief en kun je er niet meer onderuit.

Let er dus goed op dat je de juiste startdatum van je bedenktijd kent. Deze staat over het algemeen ook in jouw vaststellingsovereenkomst vermeld.

Jouw werkgever is wettelijk een aantal dingen verplicht om te doen tijdens de bedenktijd. Het belangrijkste is dat jouw werkgever verplicht is om jou van voldoende informatie te voorzien, ook wel de informatieplicht.

Deze informatieplicht moet je schriftelijk informeren over je recht op bedenktijd, en staat bij voorkeur in de vaststellingsovereenkomst zelf. De bedenktijd kan ook vermeld worden in bijvoorbeeld een begeleidende e-mail. Verder moet de informatie over jouw vaststellingsovereenkomst en de inhoud daarvan helder zijn voor jou als ontvanger. 

De bedenktijd vaststellingsovereenkomst moet expliciet worden opgenomen in de overeenkomst zelf. Over het algemeen is dit een standaard clausule in de laatste paragraaf die het recht omschrijft. Hierin moet ook worden opgenomen wat de procedure is voor de ontbinden van de vaststellingsovereenkomst. 

Wil je een voorbeeld zien waar deze clausule is opgenomen en hoe andere clausules eruit zien? Dan lees je er meer over in ons artikel waarin we een voorbeeld van een vaststellingsovereenkomst behandelen.

Tijdens je bedenktijd is het een verstandig idee om je vaststellingsovereenkomst te laten controleren door een ontslagrechtjurist. Hierbij wordt specifiek gelet op onderdelen zoals de hoogte van je transitievergoeding, je ontslagvergoeding en hoe het ontslag is geformuleerd. Dit heeft namelijk onder andere invloed op je recht op een WW-uitkering.

Is jouw zaak zeer complex? Zorg dan dat je een beroep doet op je bijstandsverzekering of schakel een gespecialiseerde arbeidsrecht advocaat in.

Heb je het juridische advies ontvangen en adviseert de jurist om nog wijzigingen te laten doorvoeren in je vaststellingsovereenkomst? Dan is het een slim idee om je vaststellingsovereenkomst te herroepen. In dit geval kan je om advies vragen voor de herroeping bij je ontslagrechtjurist.

In de juridische praktijk komt het bij ons vaak voor dat mensen gebruikmaken van de mogelijkheid om de vaststellingsovereenkomst te herroepen.

Sterker nog: het gebruik van de bedenktijd vaststellingsovereenkomst kan je onderhandelingspositie versterken. Door te laten zien dat je bereid bent om de overeenkomst te ontbinden, toon je aan dat je niet onder druk staat om akkoord te gaan. Dit kan je werkgever motiveren om met betere voorwaarden voor jouw ontslag te komen.

Na herroeping van de overeenkomst kun je nieuwe onderhandelingen starten. Gebruik de informatie en inzichten die je tijdens de bedenktijd hebt opgedaan om betere voorwaarden te bedingen.

Vaak blijkt uit het juridische advies waar de mogelijkheden liggen en wat als normaal wordt gezien in vergelijkbare zaken. Denk aan hogere ontslagvergoedingen, vrijstelling van werk, een andere inzet van je transitievergoeding (bijvoorbeeld voor outplacement) of andere voorwaarden voor je pensioen.

Naast bovengenoemde zaak waarin de Rechtbank van Rotterdam uitspraak deed, is er nog een ander voorbeeld van een client die gebruik maakte van de wettelijke bedenktijd na het tekenen van een vso.

Een andere relevante zaak betreft een werknemer die werkte bij KLM Catering Services. Nadat werknemer de VSO had ondertekend en zich daarna beroep deed op de bedenktijd, ontstond discussie over het startmoment van de bedenktijd. 

De Rechtbank Noord-Holland oordeelde dat de bedenktijd begon op het moment van schriftelijke overeenstemming via e-mail, niet op de datum die partijen later in de overeenkomst hadden opgenomen. Werkgever kreeg hierin gelijk, omdat op de belangrijkste onderdelen van de VSO dus al eerder akkoord was gegeven door de werknemer in de mail. 

Deze uitspraak van de rechter benadrukt het belang van het goed documenteren van alle communicatie en het nauwkeurig vaststellen van het moment waarop overeenstemming is bereikt over de bedenktijd vaststellingsovereenkomst.