Ontslag bij vast contract of tijdelijk contract: waar moet je op letten in 2026?
Ontslag - dit is belangrijk om te weten
Je werkgever mag je nooit zomaar ontslaan. Er moet altijd een geldige reden opgevoerd worden door je werkgever. Daarnaast moet jouw werkgever zich houden aan de juiste procedures.
Bij ontslag heb je in bijna alle gevallen recht op transitievergoeding én ontslagvergoeding.
Onderteken nooit zomaar een overeenkomst (VSO) die je werkgever je aanbied. Laat deze altijd gratis door ons controleren op fouten of gebreken.
Bij ziekte ben je beschermd tegen ontslag door de zogenaamde ontslagbescherming. Na twee jaar kan je werkgever een procedure starten bij het UWV om jouw ontslag in te zetten.
Laatst bijgewerkt: 29/12/2025
Wat is ontslag en wanneer mag je werkgever je ontslaan?
Je werkgever mag je niet zomaar ontslaan. In Nederland is het namelijk zo geregeld dat het ontslagrecht je beschermt tegen "willekeurig ontslag". Dat betekent in de praktijk dat er altijd een geldige reden moet worden opgevoerd door jouw werkgever. Daarnaast moet je werkgever de juiste procedures volgen om je te ontslaan.
De geldige reden die jouw werkgever moet opvoeren, wordt in juridische termen ook wel de ontslaggrond genoemd.
Let op: dit is anders dan de ontslagmanier. Later in dit artikel lees je daar meer over.
Er zijn 8 wettelijke ontslaggronden waarop jouw werkgever zich kan baseren bij het ontslag:
De 8 wettelijke ontslaggronden in Nederland, ontslag door:
- Bedrijfseconomische redenen: bijvoorbeeld bij een reorganisatie of financiële problemen
- Langdurige arbeidsongeschiktheid: na 2 jaar ziekte
- Frequent ziekteverzuim: met ernstige gevolgen voor het bedrijf
- Disfunctioneren: onvoldoende presteren ondanks verbetertraject
- Verwijtbaar handelen: zoals diefstal of fraude
- Verstoorde arbeidsrelatie: onherstelbaar conflict
- Werkweigering: wegens ernstig gewetensbezwaar
- Andere omstandigheden: zoals bijvoorbeeld een gevangenisstraf
Er bestaat nog een negende grond en die is wat ingewikkelder, namelijk de cumulatiegrond.
Dit is een combinatie van meerdere ontslaggronden die samen voldoende zijn voor ontslag.
Bekijk ons e-book: ontslag, en nu? Gratis met stappenplan!
De preventieve toets die jouw werkgever moet doen
Voordat je werkgever je kan ontslaan, moet eerst het UWV of de kantonrechter toestemming geven voor het ontslag. Dit wordt ook wel de preventieve toets genoemd. Zij controleren of:
- Er een geldige ontslagreden is
- Herplaatsing binnen het bedrijf niet mogelijk is
- De juiste procedures zijn gevolgd
Let op: jouw werkgever hoeft de gang naar het UWV of de kantonrechter niet te maken bij ontslag met wederzijds goedvinden. We vertellen je daar nu meer over.
De 5 manieren van ontslag in Nederland
De ontslagmanier verschilt dus van de ontslaggrond en betreft de juridische procedure die gevolgd moet worden om het ontslag 'rechtskracht' te geven. Oftewel: jouw ontslag is rechtmatig.
De ontslagmanier bepaalt hoe het ontslagproces juridisch moet worden afgewikkeld.
Jouw werkgever kan gebruikmaken van de volgende manieren van ontslag:
1. Ontslag op staande voet
Dit is de meest ingrijpende vorm van ontslag. Je wordt namelijk per direct ontslagen (je staat direct op straat) zonder opzegtermijn of recht op vergoedingen zoals transitievergoeding.
Jouw werkgever mag alleen gebruikmaken van deze ontslagmanier bij een dringende reden zoals:
- Diefstal of fraude bij het bedrijf zelf. Bijvoorbeeld: je hebt geld gestolen van het bedrijf.
- Geweld of bedreiging. Bijvoorbeeld: je hebt een collega ernstig bedreigd.
- Ernstige schending van bedrijfsregels. Bijvoorbeeld: je hebt regels overtreden waarvan je je bewust was en die nu anderen ernstig in gevaar hebben gebracht.
- Weigeren van werk zonder geldige reden
Let op: Je werkgever moet je direct ontslaan nadat hij de reden ontdekt. In juridische termen wordt ook wel gesproken van: "je werkgever moet je onverwijld ontslaan".
Wacht je werkgever te lang? Dan vervalt het recht om je te ontslaan.
Hierbij legt de wet geen grens op aan hoe lang dan precies te lang is, maar in een uitspraak van de Rechtbank Noord-Holland kwam bijvoorbeeld naar voren dat een werkgever een werknemer niet meer op staande voet kon ontslaan na 5 dagen (ECLI:NL:RBNHO:2021:6685).
Ben je het niet eens met je ontslag op staande voet? Dan heb je 2 maanden de tijd om naar de rechter te stappen.
2. Ontslag met wederzijds goedvinden
Bij ontslag met wederzijds goedvinden maken jij en je werkgever samen afspraken over het einde van je dienstverband. Dit gebeurt meestal via een vaststellingsovereenkomst.
Voordelen voor jou als werknemer:
- Snel duidelijkheid over je situatie en de mogelijkheid om naar een andere baan te zoeken
- Onderhandelingsruimte over vergoeding en secundaire voorwaarden
- Geen lange procedures bij het UWV of de kantonrechter, waarbij je verweer moet voeren
- Behoud van WW-rechten (meestal, let op: reden van ontslag moet juist geformuleerd zijn)
Let op: er zitten ook nadelen aan het tekenen van een vaststellingsovereenkomst. Je hebt na het tekenen van een vaststellingsovereenkomst bijvoorbeeld niets meer te vorderen van je werkgever. Dit komt door de zogenaamde finale kwijting die is opgenomen in de vaststellingsovereenkomst.
Neem gratis en vrijblijvend contact op met onze juristen
3. Ontslag via het UWV
Voor bepaalde ontslagredenen moet je werkgever naar het UWV:
Het UWV toetst daar objectief of aan alle voorwaarden is voldaan om je te ontslaan. Deze procedure duurt meestal 4 tot 8 weken, afhankelijk van de drukte bij het UWV.
4. Ontslag via de Kantonrechter
Voor andere ontslaggronden moet je werkgever naar de rechter:
- Disfunctioneren
- Verstoorde arbeidsrelatie
- Verwijtbaar handelen
- Frequent ziekteverzuim
5. Zelf ontslag nemen
Je kunt natuurlijk ook zelf ontslag nemen. Let dan op:
- Je hebt meestal 1 maand opzegtermijn
- Je hebt geen recht op WW-uitkering
- Je krijgt geen transitievergoeding
- Schrijf een duidelijke ontslagbrief
In veel gevallen raden wij aan om aan te sturen op een vaststellingsovereenkomst. Het ligt natuurlijk helemaal aan de situatie waarin je nu zit. Vind je het lastig om dit te beoordelen? Ook dan helpen we je hier graag gratis en vrijblijvend bij.
Ontslag bij ziekte: wat zijn dan je rechten?
Eén van de meest voorkomende vragen die wij bijna dagelijks in onze juridische praktijk gesteld krijgen, is: "mag je ook ontslagen worden als je ziek bent?"
Het antwoord is genuanceerd en niet altijd eenduidig.
Ontslagverbod tijdens ziekte
De eerste 2 jaar van je ziekte geldt namelijk een ontslagverbod. Je werkgever mag je niet zomaar ontslaan gedurende deze periode. Er zijn wel enkele uitzonderingen:
- Je werkt niet mee aan je re-integratie
- Je hebt je ziekgemeld nadat de ontslagprocedure is ingezet door je werkgever
- Er is sprake van een ontslag op staande voet (dus: het ontslag is ingezet om andere redenen)
Wat gebeurt er na 2 jaar ziekte?
Na 2 jaar ziekte vervalt het ontslagverbod. Je werkgever kan je dan wettelijk gezien ontslaan. Hiervoor moet je werkgever jouw ontslag aanvragen bij het UWV. Het UWV controleert vervolgens of aan alle voorwaarden is voldaan:
- Het lukt je niet om binnen 26 weken terug te keren naar je eigen werk
- Herplaatsing in ander passend werk binnen hetzelfde bedrijf is niet mogelijk
- De re-integratie op je werk goed is verlopen
Na het ontslag heb je, net als andere mensen die worden ontslagen door hun werkgever, recht op een transitievergoeding, tenzij je werkgever kan aantonen dat je onvoldoende hebt meegewerkt aan je re-integratie.
In veel gevallen kan jouw werkgever de kosten van de transitievergoeding vergoed krijgen door het UWV.
Kun je ook ontslagen worden door frequent ziekteverzuim?
Bij regelmatig kortdurend verzuim kan je werkgever ook ontslag aanvragen. Dit mag alleen als:
- Het verzuim het bedrijf ernstig (economisch of organisatorisch) schaadt
- Het verzuim niet komt door slechte arbeidsomstandigheden
- Verbetering binnen 26 weken niet wordt verwacht
Laat onze juristen jouw situatie bij ziek zijn beoordelen
Ontslag tijdens proeftijd
In je proeftijd gelden andere regels. Dan is er:
- Geen preventieve toets vanuit het UWV nodig
- Geen opzegtermijn (lees: je werkgever kan je iedere dag ontslaan)
- Ontslag mag zonder geldige reden
- Je hebt wel recht op een transitievergoeding. Je bouwt namelijk vanaf de eerste dag dat je in dienst treedt transitievergoeding op (let op: dit zal geen groot bedrag zijn)
Belangrijke voorwaarden voor een geldige proeftijd
Je werkgever mag je proeftijd niet zelf vaststellen. Dit is wettelijk geregeld:
- Maximaal 1 maand bij contract 6 maanden - 2 jaar
- Maximaal 2 maanden bij contract vanaf 2 jaar
- Moet schriftelijk zijn overeengekomen
- Geldt voor beide partijen even lang
Bedrijfseconomisch ontslag en een reorganisatie
Bij reorganisatie of financiële problemen kan je werkgever gedwongen zijn om personeel te ontslaan. Dit zijn geldige bedrijfseconomische redenen die jouw werkgever kan aanvoeren om een reorganisatie door te voeren. Let op: ook hier zijn weer strenge regels aan verbonden:
- Financiële problemen: het bedrijf heeft te maken met een flinke omzetdaling of verlies
- Werkvermindering: het bedrijf merkt dat er een stuk minder opdrachten of klanten zijn
- Organisatorische veranderingen: om toekomstbestendig te zijn is er een nieuwe organisatiestructuur nodig
- Technologische vernieuwing: er is sprake van automatisering, waardoor jouw werkzaamheden komen te vervallen, denk bijvoorbeeld aan de inzet van AI
- Bedrijfsverhuizing: het bedrijf verhuist en jouw inzet is te ver voor dagelijkse reizen
- Bedrijfsbeëindiging: het bedrijf gaat sluiten of er is sprake van een faillissement
Het afspiegelingsbeginsel
Bij bedrijfseconomisch ontslag bepaalt het afspiegelingsbeginsel wie er moet vertrekken. Per leeftijdscategorie binnen dezelfde functie gaat degene met het kortste dienstverband als eerste.
Je ontslagvergoeding: waar heb je recht op?
Bij ontslag heb je meestal recht op een vergoeding. Er zijn twee soorten:
1. De transitievergoeding
De transitievergoeding is wettelijk verplicht bij ontslag. In 2025 bedraagt deze:
- 1/3 maandsalaris per dienstjaar
- Er geldt altijd een maximum die jaarlijks wordt vastgesteld (of: 1 jaarsalaris als dat hoger is)
2. Extra ontslagvergoeding
Bovenop de transitievergoeding kun je vaak een extra vergoeding onderhandelen. Dit hangt af van:
- De omstandigheden van je ontslag
- Je onderhandelingspositie
- Fouten die je werkgever heeft gemaakt tijdens de ontslagprocedure
- Niet onbelangrijk: je kansen op de arbeidsmarkt
In onze dagelijkse juridische praktijk is er in 95% van de gevallen van de vaststellingsovereenkomsten die wij controleren nog ruimte om te onderhandelen met je werkgever.
Wij raden dan ook altijd aan om een controle op je vaststellingsovereenkomst te laten uitvoeren. Dit kan geheel gratis en vrijblijvend, gedurende het hele proces.
Belasting over je vergoeding
Over je transitievergoeding en ontslagvergoeding betaal je belasting. De belastingdienst heeft een uitzondering gemaakt en het bedrag is vrijgesteld van belasting tot € 35.000. Daarboven betaal je, net als over je reguliere salaris, loonbelasting.
Kortgezegd is het bedrag dat je netto terugkrijgt dus afhankelijk van je verdiensten in salaris dat jaar. Ben je benieuwd hoeveel je precies overhoudt? Maak dan gebruik van onze bruto netto transitievergoeding calculator.
De vaststellingsovereenkomst
Een vaststellingsovereenkomst is het contract waarin alle afspraken over je ontslag staan. Dit document is heel belangrijk bij ontslag, omdat het precies regelt hoe jij en je werkgever uit elkaar gaan én onder welke voorwaarden.
Wat staat er in een VSO?
- Einddatum van je dienstverband
- Hoogte van je ontslagvergoeding
- Afspraken over de opzegtermijn
- Vrijstelling van werk
- Getuigschrift
- Geheimhoudingsafspraken
- Finale kwijting
Let op: er kunnen meer onderdelen staan in een vaststellingsovereenkomst.
Gouden tip: onderteken nooit direct! Je hebt wettelijk recht op 14 dagen bedenktijd.
VSO en WW uitkering
Een vraag die wij veel tegenkomen (bijna dagelijks!): behoud je je WW-recht bij een VSO? Meestal wel, maar let op:
- De reden van ontslag moet duidelijk zijn
- Je mag geen verwijt treffen (kort: het mag niet jouw schuld zijn)
- De opzegtermijn moet kloppen (anders komt je WW-uitkering in gevaar)
Laat een gratis check op je VSO uitvoeren door juristen
Opzegtermijn bij ontslag: wat moet er gehanteerd worden?
De opzegtermijn verschilt per situatie:
Voor de werkgever
- Dienstjaren korter dan 5 jaar: 1 maand opzegtermijn
- Dienstjaren 5 tot 10 jaar: 2 maanden opzegtermijn
- Dienstjaren 10 jaar tot 15 jaar: 3 maanden opzegtermijn
- Dienstjaren 15 jaar of langer: 4 maanden opzegtermijn
Voor de werknemer
-
Als werknemer heb je standaard 1 maand opzegtermijn. In je cao of contract kunnen andere afspraken staan.
Uitzonderingen op de opzegtermijn
Geen opzegtermijn geldt bij:
- Ontslag tijdens proeftijd
- Ontslag op staande voet
- Wederzijds goedvinden (onderhandelbaar via de vaststellingsovereenkomst)
Heb je recht op een WW-uitkering na ontslag?
Na ontslag wil je natuurlijk weten of je recht hebt op een WW-uitkering. Dit is een uitkering om jou als werknemer te ondersteunen naar nieuw werk. De belangrijkste voorwaarden voor het recht op een WW-uitkering zijn:
Wanneer heb je WEL recht op een WW-uitkering?
- Je bent onvrijwillig werkloos
- Je hebt in 36 weken minstens 26 weken gewerkt
- Je bent direct beschikbaar voor werk
- Je bent niet verwijtbaar ontslagen
Wanneer heb je GEEN recht op een WW-uitkering?
- Zelf ontslag genomen
- Ontslag op staande voet
- Verwijtbaar werkloos geworden
- Niet voldaan aan voorwaarden in VSO
Tip: Vraag je WW direct aan na je laatste werkdag. In veel gevallen kan je de aanvraag al ruim vóór je ontslag inzetten. Elke dag vertraging kost je geld.
Juridische hulp bij ontslag
Juridische hulp bij ontslag is absoluut geen luxe. Veel mensen weten namelijk niet precies waar ze aan toe zijn en wat de regels en procedures zijn die voor hen gelden.
Het is belangrijk dat rechtsbijstand beschikbaar blijft voor alle groepen in de samenleving, zodat ook mensen die geen dure arbeidsrecht advocaat kunnen betalen, toegang blijven hebben tot een jurist die ze kan bijstaan in het geval van ontslag. Het platform ontslagrechtjuristen.nl is één van de weinige platformen waar juridische bijstand bij ontslag écht gratis is voor jou als werknemer.
Een ontslagrechtjurist vanuit ons platform kan je ondersteunen bij de volgende zaken:
- Je VSO controleren en verbeteren
- Onderhandelen met je werkgever
- Je ontslagvergoeding maximaliseren
- Je secundaire voorwaarden bij ontslag verbeteren
Gratis advies
Onze ontslagrechtjuristen geven je graag gratis advies. Hierbij krijg je:
- Een beoordeling van je volledige situatie
- Inschatting van je rechten en plichten tot aan je ontslag
- Advies over alle vervolgstappen die je moet zetten
- Het is volledig gratis en vrijblijvend voor jou als werknemer
Landelijke dekking
Woon je in de Randstad of in het Noorden? In Amsterdam, Rotterdam, Utrecht of elders, er is altijd hulp beschikbaar op afstand.
Conclusie
Ontslag zet het leven voor jou als werknemer op zijn kop. Voor veel mensen betekent ontslag heel veel stress en slapeloze nachten.
Met de juiste kennis en ondersteuning kom je hier goed doorheen. Het Nederlandse ontslagrecht bied je bescherming en rechten die je moet kennen en benutten.
Of je nu te maken hebt met een reorganisatie, een conflict met je werkgever of een andere ontslagsituatie: weet dat je er niet alleen voor staat en dat gratis hulp om de hoek is.
Duizenden werknemers gingen je voor en kwamen er sterker uit. Jij ook.
Het belangrijkste advies? Maak geen overhaaste beslissingen. Neem de tijd om je rechten te begrijpen, laat je vaststellingsovereenkomst controleren en onderhandel over je vertrek.
Die paar weken extra tijd leveren vaak duizenden euro's extra op én de zekerheid dat alles goed geregeld is.
Neem vandaag nog contact met ons op: Bel voor gratis advies of bereken alvast je transitievergoeding.
De eerste stap is vaak de moeilijkste, maar ook de belangrijkste.
"Ontzettend bedankt voor de hulp ! Ik ben erg fijn geholpen vanaf het eerste moment. Mijn vaststellingsovereenkomst is dezelfde dag nog gecheckt. Een 10/10 wat mij betreft!"
Judi werd ontslagen en twijfelde enorm hoe ze de situatie moest aanpakken. Ze wist niet precies wat de procedures waren rondom haar ontslag. Daarnaast had ze het gevoel dat ze snel moest handelen. Ze nam contact op met ons om haar opties te bespreken.
We hebben aan Judi gevraagd of ze haar vaststellingsovereenkomst met ons wilde delen. Dat heeft ze dezelfde dag nog gedaan en die hebben we dezelfde dag nog gecontroleerd op gebreken. We kwamen er al snel achter dat er in vergelijkbare zaken en in haar specifieke situatie meer mogelijk was. We hebben contact opgenomen met haar werkgever en binnen één week waren we er al uit. Daarmee kon Judi het hoofdstuk afsluiten en door de vrijstelling van werk kon ze direct op zoek naar een andere passende uitdaging.
Andere onderwerpen waarin je misschien geïnteresseerd bent
Veelgestelde vragen
Over de auteur: Dit artikel is geschreven door Mickey Heimans, ontslagrechtjurist bij ontslagrechtjuristen.nl. Met zijn jarenlange ervaring in zowel HR als ontslagrecht heeft hij veel ervaring in het bijstaan van werknemers bij hun ontslagzaken.